Radioterapia – jak wpływa na skórę i jak radzić sobie z oparzeniami?
Polub: Instagram, Facebook, LinkedIn, TikTok
Subskrybuj: Mailing, YouTube, Podcast Spotify
Radioterapia, obok chemioterapii i chirurgii, jest jedną z trzech podstawowych metod leczenia nowotworów. W przypadku wielu pacjentów stanowi integralną część leczenia skojarzonego. Skóra, jako organ wyjątkowo wrażliwy na promieniowanie, często ulega uszkodzeniom, które prowadzą do nieprzyjemnych oparzeń po radioterapii. Prawidłowa pielęgnacja skóry w trakcie i po zakończeniu terapii jest kluczowa dla zminimalizowania skutków ubocznych.
Jak radioterapia wpływa na skórę?
Radioterapia to skuteczna metoda leczenia nowotworów, jednak ma ona niezwykle silny wpływ również na zdrowe komórki skóry. Naświetlania wywołują nieprzyjemne w skutkach odczyny popromienne, które mogą wystąpić nawet po wielu miesiącach od zakończenia leczenia.
Celem radioterapii jest niszczenie komórek nowotworowych poprzez uszkodzenie ich DNA, ale niestety, również zdrowe komórki, w tym skóra, także ulegają uszkodzeniom. Mechanizmy działania promieniowania obejmują zarówno bezpośrednie uszkodzenie komórek, jak i działanie pośrednie, które prowadzi do tworzenia wolnych rodników uszkadzających struktury komórkowe.
Oparzenia po radioterapii - jak powstają?
Oparzenia popromienne powstają w wyniku ekspozycji na promieniowanie jonizujące. Skóra poddawana radioterapii jest narażona na dwa mechanizmy uszkodzeń: bezpośredni, związany z uszkodzeniem DNA komórek, oraz pośredni, w którym powstają wolne rodniki wpływające szkodliwie na struktury komórkowe.
Ten drugi mechanizm jest odpowiedzialny za większość uszkodzeń popromiennych.O tym, jak leczyć oparzenia po radioterapii, najlepiej zdecyduje lekarz prowadzący, natomiast istnieje wiele kosmetycznych metod, które mogą wspomóc skórę w trakcie terapii.
Wczesne odczyny popromienne, takie jak zapalenie skóry, zaczerwienienie czy zapalenie błon śluzowych, zazwyczaj pojawiają się do 6 miesięcy po rozpoczęciu terapii. Natomiast późne powikłania mogą wystąpić po wielu miesiącach lub nawet latach i obejmować na tyle poważne zmiany jak martwica skóry, przewlekłe owrzodzenia czy zapalenie skóry.
Dlatego odpowiednia pielęgnacja skóry jest kluczowa zarówno w trakcie, jak i po zakończeniu radioterapii, a współpraca z kosmetologiem może okazać się niezwykle pomocna.
Czym smarować oparzenia po radioterapii?
Często pytacie nas, co stosować na oparzenia po radioterapii.
Oparzenia popromienne to najczęstsze działanie niepożądane radioterapii.
W codziennej pielęgnacji skóry warto sięgać po delikatne produkty o prostym składzie, które nie zawierają substancji drażniących, takich jak sztuczne zapachy czy barwniki. Kosmetyki powinny być bogate w substancje nawilżające i regenerujące, takie jak pantenol czy alantoina. Polecane są również preparaty, które mają właściwości łagodzące, co wspomaga gojenie uszkodzeń skórnych.
Ważne jest, aby unikać kosmetyków zawierających retinol, kwasy złuszczające oraz inne substancje mogące podrażnić skórę. Nie zaleca się także wykonywania intensywnych zabiegów kosmetycznych, takich jak peelingi czy procedury rozgrzewające. Istnieje wiele marek oferujących kosmetyki przeznaczone dla skóry uszkodzonej, które zostały opracowane z myślą o pacjentach onkologicznych i są dostosowane do potrzeb właśnie tak wymagającej skóry po radioterapii.
Domowe sposoby na oparzenia po radioterapii
Chociaż nie ma jednej uniwersalnej metody na leczenie oparzeń po radioterapii, istnieje wiele praktycznych zaleceń, które mogą pomóc pacjentom.
- Oczyszczaj skórę łagodnymi produktami myjącymi bez silnych detergentów, najlepiej letnią wodą.
- Osuszaj skórę delikatnie, bez pocierania.
- Unikaj stosowania perfum, dezodorantów oraz preparatów do golenia.
- Chroń skórę przed promieniowaniem UV poprzez stosowanie wysokich filtrów SPF.
- Dbaj o miejsca, gdzie skóra styka się ze sobą, np. pachy czy fałdy skórne, które są szczególnie narażone na podrażnienia.
Domowe sposoby na oparzenia po radioterapii to nie tylko pielęgnacja skóry. Niezwykle istotne jest także dostosowanie wielu aspektów codziennego życia, jak na przykład konieczność noszenia odzieży z naturalnych, przewiewnych materiałów, które minimalizują ryzyko otarć. Ważna jest też częsta zmiana ręczników, pościeli oraz unikanie ciasnej bielizny czy butów.
Radioterapia, mimo iż jest skuteczna w leczeniu nowotworów, wywiera niekorzystny wpływ na skórę, powodując oparzenia i inne odczyny popromienne utrudniające codzienne funkcjonowanie.
Wielu pacjentów zastanawia się, czym smarować oparzenia po radioterapii. W tym miejscu warto podkreślić, że odpowiednia pielęgnacja dostosowana do potrzeb skóry jest kluczowa nie tylko dla złagodzenia skutków ubocznych, ale także może ograniczyć ich powstawanie. Stosowanie prawidłowej pielęgnacji może znacznie poprawić komfort życia pacjenta w trakcie i po terapii. Regularne konsultacje z kosmetologiem mogą pomóc monitorować stan skóry i wdrożyć najlepiej dopasowane kosmetyki.
