Trądzik - jakie są jego rodzaje, jak je rozpoznać i jak ułożyć pielęgnację?
Polub: Instagram, Facebook, LinkedIn, TikTok
Subskrybuj: Mailing, YouTube, Podcast Spotify
Trądzik to problem tylko nastolatków, a brudna skóra powoduje różne rodzaje pryszczy. Czy spotkaliście się z tego typu mitami? Chociaż świadomość na temat przebiegu i rodzajów trądziku jest coraz większa, wciąż możemy natrafić na błędne informacje, które nasilają problem społeczny i psychologiczny, z którym zmagają się osoby dotknięte chorobami skóry. Istotne jest więc poznanie jakie są: rodzaje trądziku, przyczyny występowania trądziku, sposoby jego leczenia oraz prawidłowej pielęgnacji skóry.
Jakie są rodzaje trądziku?
To jak powszechne i ważne jest zagadnienie trądziku wiemy z doświadczenia własnego oraz naszych Klientów. Często otrzymujemy od Was pytania o występujące na skórze różne rodzaje „pryszczy podskórnych”, zaskórników, grudek czy krostek.
Określenie tego, jaki rodzaj trądziku występuje na skórze może być pomocne w doborze odpowiedniej pielęgnacji.
Przede wszystkim warto wiedzieć czy widoczne zmiany to trądzik pospolity czy trądzik różowaty. Pamiętajmy, że dokładną diagnozę z jakim rodzajem trądziku mamy do czynienia powinien postawić lekarz dermatolog.
Rodzaje trądziku pospolitego
Trądzik pospolity (Acne vulgaris) to powszechnie występująca choroba skórna związana z jednostką mieszkowo-łojową. Zmiany związane są z przerostem i zaburzeniami rogowacenia obejmującymi gruczoły łojowe, kolonizacją Cutibacterium acnes, stanem zapalnym i odpowiedzią immunologiczną.
Najczęściej zmiany lokalizują się na twarzy, natomiast mogą występować również na plecach i klatce piersiowej. Do objawów trądziku zaliczamy łojotok (nadmiar sebum) oraz zaskórniki, które są punktem wyjścia późniejszych zmian zapalnych i pozapalnych.
Zależnie od dominujących wykwitów i nasilenia zmian, wyróżniamy rodzaje trądziku:
- trądzik zaskórnikowy - zmiany w postaci zaskórników zamkniętych i otwartych;
- trądzik grudkowy - trądzik zapalny, w którym występują zaskórniki i grudki;
- trądzik krostkowy - zmiany w postaci zaskórników i krost;
- trądzik grudkowo-krostkowy - występują zarówno zaskórniki, jak i grudki oraz krostki;
- trądzik ropowiczy - poza klasycznymi zmianami występują torbiele ropne gojące się z bliznowaceniem;
- trądzik torbielowaty - dodatkowe zmiany w postaci guzków i torbieli (cyst);
- trądzik skupiony - ciężka forma trądziku charakteryzująca się tworzeniem dużych, bolesnych guzków, torbieli i ropnych zmian skórnych, częściej występuje u mężczyzn;
- trądzik bliznowcowy (trądzik bliznowaty) - prowadzi do powstawania trwałych blizn i keloidów;
- trądzik odwrócony - ciężka odmiana trądziku, która objawia się bolesnymi, ropnymi guzami i przetokami zwykle w okolicach pach, pachwin i pośladków, pozostawiająca po sobie pozaciągane blizny;
Mogą wystąpić również inne odmiany trądziku:
- Trądzik wywołany czynnikami zewnętrznymi - możemy do niego zaliczyć trądzik kosmetyczny, zawodowy czy polekowy.
- Trądzik piorunujący - zmiany przypominające trądzik skupiony; powstają ropnie, martwica krwotoczna oraz trwałe blizny. Ma ostry przebieg z wysoką gorączką i złym samopoczuciem.
- Trądzik wywołany (Acne excoriée) - to zaburzenie „skubania skóry” należące do grupy zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych (OCD) i zaburzeń pokrewnych, charakteryzujące się kompulsywnym rozdrapywaniem zmian trądzikowych.
Występowanie trądziku możemy podzielić również zależnie od wieku:
- Najczęściej spotykamy trądzik młodzieńczy, który pojawia się w okresie dojrzewania między 12, a 19 rokiem życia, a także trądzik wieku dorosłego, który rozwija się później.
- W rzadszych przypadkach do powstawania trądziku może dochodzić nawet w pierwszych tygodniach życia. Występujący u nawet 20% noworodków trądzik noworodkowy (pierwsze 6 tygodni życia) i trądzik niemowlęcy (między 6 tygodniem, a 12 miesiącem życia) najczęściej ustępują samoistnie, natomiast w razie pojawienia się tego typu zmian warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym.
Rodzaje trądziku różowatego
Trądzik różowaty (rosacea) charakteryzuje występowanie zmian na podłożu naczyniowym. W przeciwieństwie do trądziku pospolitego, w przypadku trądziku różowatego zwykle nie dochodzi do powstawania zaskórników. Wykwity mają najczęściej charakter rumieniowy, grudkowy oraz krostkowy. Pojawiają się teleangiektazje, znane jako „rozszerzone naczynka”. Osoby dotknięte trądzikiem różowatym skarżą się między innymi na:
- wrażliwość i reaktywność skóry,
- ucieplenie,
- uczucie pieczenia, ściągnięcia,
- skłonność do zaczerwienienia.
Typy trądziku różowatego oraz objawy mogą różnić się zależnie od nasilenia i okresu choroby. Często zgłaszają się do nas młode osoby w fazie prerosacea, która poprzedza rozwój choroby i objawia się jako nadmierna wrażliwość skóry ze skłonnością do nagłego zaczerwienienia - tzw. flushing, na skutek bodźców zewnętrznych lub emocjonalnych. Z czasem stan ten przechodzi w rumień utrwalony na podłożu licznych rozszerzonych naczyń, a następnie w zmiany grudkowo-krostkowe.
Co ciekawe, w dalszych stadiach choroby, najczęściej u mężczyzn po 40 roku życia, może dochodzić do rozwoju zmian naciekowych, które prowadzą do przerostu nosa, powiek czy uszu. Ciężką postacią trądziku różowatego jest trądzik różowaty skupiony, a także trądzik różowaty oczny, który może obejmować zapalenie spojówek, brzegów powiek, a nawet rogówki i tęczówki.
Przyczyny trądziku i czynniki zaostrzające
Przyczyn powstawania trądziku oraz czynników zaostrzających przebieg choroby może być wiele i mogą one się różnić u poszczególnych osób. Do niektórych z nich zaliczamy:
- czynniki genetyczne,
- zaburzenia hormonalne - trądzik hormonalny może pojawiać się szczególnie w okresie dojrzewania, ciąży czy przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej (hormony płciowe mogą mieć wpływ również na trądzik różowaty, który pojawia się najczęściej u kobiet w wieku średnim),
- niektóre leki,
- w trądziku różowatym istotne są również infekcje miejscowe np. zakażenie nużeńcem ludzkim Demodex folliculorum oraz ogólne np. zakażenie Helicobacter Pylori,
- nieodpowiednia pielęgnacja skóry,
- czynniki psychogenne (stres),
- nieodpowiednia dieta,
- w trądziku różowatym szczególny wpływ mają również czynniki zewnętrzne (takie jak ekspozycja na promieniowanie UV, korzystanie z gorących kąpieli, sauny lub solarium, spożywanie ostrych potraw i alkoholu).
Pielęgnacja skóry trądzikowej
Skóra trądzikowa wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Stosowanie właściwych kosmetyków może ograniczać pojawianie się zmian, przywrócić komfort i równowagę skóry. Dobór konkretnych produktów będzie różnił się w zależności od rodzaju trądziku.
Jednak niezależnie od typu trądziku podstawę pielęgnacji powinno stanowić:
- delikatne, lecz skuteczne oczyszczanie skóry,
- nawilżanie i regeneracja - stosowanie kremów o lekkich, niekomedogennych formułach,
- działanie aktywne dobrane do potrzeb cery (wśród składników aktywnych możemy wyróżnić m.in. retinoidy, kwas azelainowy, kwas salicylowy, kwasy AHA, cynk, olejek z drzewa herbacianego),
- ochrona przeciwsłoneczna (szczególnie istotna w trądziku różowatym z uwagi na zaostrzający charakter promieniowania UV, a także w trądziku pospolitym, również jako prewencja utrwalania się przebarwień pozapalnych).
„Trądzik to choroba w której bardzo istotne jest działanie przeciwzapalne. Łagodzenie podrażnień, antyoksydacja i nawilżanie powinny stanowić stały punkt kuracji przeciwtrądzikowych”.
- kosmetolog Topestetic Aleksandra Jankowiak
Poniżej przedstawiamy dodatkowe wskazówki jakie kosmetyki szczególnie sprawdzą się zależnie od typu trądziku.
Trądzik młodzieńczy
W ofercie dostępne są kosmetyki przeznaczone typowo dla młodej cery, na której zaczynają rozwijać się zmiany trądzikowe.
Oczyszczający i odświeżający żel oczyszczający - Dermalogica Breakout Clearing Foaming Wash sprawdzi się do codziennego mycia cery nastolatków, zapewniając skuteczne, lecz łagodne oczyszczenie.
Z kolei krem normalizujący dla młodej cery - Bioline Jato Pura Young Cream Normalizing ogranicza nadmierne przetłuszczanie się i powstawanie zmian trądzikowych, jednocześnie nawilżając i wyciszając skórę.
Trądzik wieku dorosłego
W przypadku trądziku osób dorosłych świetnie sprawdzą się produkty, które poza działaniem przeciwtrądzikowym będą wpływały na poprawę struktury naskórka oraz wspierały redukcję oznak starzenia.
Przykładem takiego produktu jest lotion korygujący wygląd skóry - Jan Marini Bioclear Lotion, który zawiera skuteczne połączenie kwasu glikolowego, salicylowego i azelainowego, a także kwas hialuronowy.
Doskonałym wyborem będzie również wzmocniony krem przeciwzmarszczkowy z witaminą A - Beaute Pacifique Super 3 Booster Night Cream, który z uwagi na wielokierunkowe działanie tego składnika nie tylko ogranicza powstawanie niedoskonałości, ale równie działa przeciwstarzeniowo.
Trądzik zaskórnikowy
W tym typie trądziku szczególnie dobrze sprawdzi się kwas salicylowy, który z uwagi na rozpuszczalność w tłuszczach doskonale penetruje w głąb mieszków włosowych, zapobiegając „zatykaniu” ich ujść.
Możemy włączyć go do pielęgnacji wybierając preparat myjący taki jak pienisty krem bez mydła Sesderma Salises, który skutecznie, lecz delikatnie oczyszcza skórę, bez uczucia ściągnięcia.
Doskonałym wyborem będzie również kultowy płyn złuszczający z 2% kwasem salicylowym Paula’s Choice Skin Perfecting 2% BHA Liquid.
Trądzik zapalny
Poza stosowanie retinoidów lub kwasów złuszczających, pielęgnację skóry z trądzikiem zapalnym możemy wzbogacić o wyciszającą maskę z probiotykiem i prebiotykiem Image Skincare Purifying Probiotic Masque, która nie tylko matuje, ale również działa przeciwzapalnie.
W tym przypadku doskonałym uzupełnieniem będą również preparaty punktowe takie jak punktowy żel na niedoskonałości Medik8 Blemish SOS, które wspomagają redukcję grudek i krost, zapewniając ich szybsze gojenie i ograniczając powstawanie przebarwień pozapalnych.
Prerosacea - napadowe czerwienienie skóry
Przy pierwszych objawach trądziku różowatego kluczem będzie działanie wyciszające i zapobiegawcze.
W codziennej pielęgnacji wybierzmy na przykład krem łagodzący do skóry wrażliwej Cell Fusion C Calming Down Cream, który wspomaga kondycję naczyń krwionośnych i zmniejsza reaktywność cery.
Niezastąpionym kosmetykiem pielęgnacyjnym będzie tu również preparat z wysokim filtrem taki jak wyciszający i nawilżający krem z fotoprotekcją Cell Fusion C Aquatica Sunscreen 100 SPF 50+ / PA ++++, o lekkiej konsystencji i właściwościach przeciwzapalnych.
Trądzik różowaty
W trądziku różowatym unikajmy zbyt intensywnych kosmetyków o wysokim potencjale drażniącym. Jeśli chcemy wprowadzić od pielęgnacji retinoidy, świetnie sprawdzą się kosmetyki dedykowane dla skóry wrażliwej i naczyniowej, takie jak krem z retinalem w postaci aktywnej, bakuchiolem i niacynamidem Dermomedica 0.05% Retinal Cream.
Leczenie trądziku
Mimo stosowania odpowiedniej pielęgnacji, w leczeniu trądziku pospolitego i różowatego kluczowe będzie wprowadzenie właściwego leczenia. Dlatego też niezwykle istotna jest konsultacja z lekarzem dermatologiem, który postawi odpowiednią diagnozę i zaproponuje leczenie dobrane do konkretnego problemu skórnego.
W leczeniu trądziku pospolitego i różowatego stosuje się między innymi:
- retinoidy,
- antybiotyki,
- kwas azelainowy,
- nadtlenek benzoilu.
Wprowadzenie leczenia jest niezwykle istotne, gdyż szybka interwencja pomoże uniknąć powstawania blizn, które są zwykle trudne w redukcji.
Jeśli nie jesteście pewni jaka pielęgnacja będzie odpowiednia dla Waszej skóry, również w trakcie kuracji dermatologicznych, zachęcamy do konsultacji z naszymi kosmetologami, którzy chętnie dobiorą produkty indywidualnie dla Waszych potrzeb. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji i leczeniu, możemy liczyć na znaczną poprawę stanu skóry, mimo że walka z trądzikiem może być długa i wymaga cierpliwości. Pamiętaj, że nie jesteś w tym sam, a nasi specjaliści zawsze służą pomocą.
