Czy każdy kwas złuszcza? Czym są kwasy chemicznie? Chemia kwasów w pigułce
Polub: Instagram, Facebook, LinkedIn, TikTok
Subskrybuj: Mailing, YouTube, Podcast Spotify
Dzisiaj będzie trochę chemicznie, ale mam nadzieję, że lektura tego artykułu wzniesie Twoją wiedzę na temat składników w kosmetykach na wyższy poziom. Sama nazwa kwas w cząsteczce związku chemicznego oznacza najczęściej, że ma on „kwasową” grupę w swojej cząsteczce.
Co to znaczy grupa kwasowa?
To, że substancje aktywne stosowane w kosmetykach mają w nazwie „kwas”, nie oznacza, że będą jednak działały tak samo. Ich właściwości i zastosowania różnią się znacząco, ale wszystkie pełnią ważną funkcję w masie kosmetycznej. Dlatego, gdy zobaczysz na liście składników „Acid”, nie zakładaj z góry, że jest tam kwas złuszczający.
Przeprowadzę Cię teraz przez świat kwasów w kosmetykach.
Te kwasy mają właściwości złuszczające, ale wiele z nich ma też właściwości nawilżające, np. w kwasie laktobionowym (polihydroksykwasie) znajduje się wiele grup hydroksylowych (czyli grup -OH), które świetnie przyciągają wilgoć z powietrza.
Ze względu na różnice w budowie cząsteczek najlepiej moim zdaniem sprawdzają się produkty, które mają w sobie połączenie różnych kwasów lub ekstraktów roślinnych standaryzowanych na zawartość kwasów. Mogą one działać wtedy na kilku poziomach naskórka i zwiększać efektywność kosmetyku.
Ciekawostka
Kwas AHA – kwas mlekowy w stężeniach do 5% ma właściwości nawilżające – dopiero powyżej tego stężenia ma właściwości złuszczające. To ogólna zasada, ponieważ liczy się cała receptura i pH końcowe kosmetyku.
Przykładem świetnego produktu z mieszanką różnych kwasów jest Biologique Recherche Lotion P50W złuszczający lotion p50W do skóry wrażliwej.
Kwas jako składnik nawilżający – kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy to chyba najpopularniejszy składnik nawilżający w świecie kosmetycznym. To wielocukier występujący we wszystkich organizmach żywych. Dawniej pozyskiwany ze skóry rekina czy grzebieni kogutów. Obecnie, głównie dzięki procesom fermentacji mikrobiologicznej, przy użyciu właściwych szczepów bakterii.
W organizmie człowieka jest go zaledwie 15 gramów, ale każdy 1 gram może wiązać aż 6 litrów wody - wiąże wodę w skórze i nie pozwala na jej ucieczkę, wpływając znacznie na stan nawilżenia skóry. Rodzaj nawilżenia i efekty działania zależą mocno od masy cząsteczkowej tego kwasu.
Kwas hialuronowy wielkocząsteczkowy nawilża i wygładza powierzchnię skóry, a te o mniejszych cząsteczkach przechodzą głębiej i oprócz nawilżenia wypełniają zmarszczki od środka, dając efekt „plumpingu”.
Świetnym produktem, w którym połączono kwas hialuronowy z niacynamidem i peptydami jest Beaute Pacifique Hyaluronic Serum przeciwstarzeniowe serum z kwasem hialuronowym.
Kwas jako antyoksydant – kwas ferulowy
Kwas ferulowy to składnik pochodzenia roślinnego. Szczególnie wysokie stężenia znajdują się w nasionach ryżu, pszenicy i owsa. Nie ma właściwości złuszczających, ale jest za to jednym z najlepszych antyoksydantów, czyli substancji walczących z wolnymi rodnikami.
Dodatkowo często w recepturach jest łączony z witaminą C (czystym kwasem askorbinowym) w celu jej stabilizacji i właściwości antyoksydacyjnych.
Dodatkowo kwas ferulowy zalicza się do inhibitorów tyrozynazy, enzymu odpowiedzialnego za aktywność melanocytów - komórek produkujących pigment w skórze. Dlatego często stosuje się ten kwas w kosmetykach do pielęgnacji cery z przebarwieniami.
Jednym z bardzo efektywnych produktów antyoksydacyjnych i rozjaśniających jest Dermomedica 20% Vitamin C serum z witaminą C 20%, Argireliną® i kwasem ferulowym.
Kwasy jako konserwanty
W kosmetykach często kwasy są stosowane jako konserwanty całej masy kosmetycznej. Stosuje się między innymi:
- kwas benzoesowy i jego sole,
- kwas dehydrooctowy i jego sole,
- kwasu salicylowy i jego sole,
- kwasu sorbowy i jego sole,
- kwas mrówkowy i jego sól mrówczan sodu,
- kwas propionowy i jego sole.
Nie mają one właściwości złuszczających, a w kosmetykach są stosowane w bardzo małych stężeniach.
Multikwas, nie tylko złuszczający – kwas azelainowy
To jest z punktu widzenia kwas dikarboksylowy – ma dwie grupy karboksylowe. I owszem, ma właściwości złuszczające, ale to nie jest jego główne zadanie. Jest często stosowany w pielęgnacji skóry z trądzikiem pospolitym i różowatym:
- działa przeciwbakteryjnie – zarówno na bakterie tlenowe, jak i beztlenowe; szczególnie na Propionibacterium acnes – bakterie odpowiedzialne za powstawanie trądziku,
- reguluje pracę gruczołów łojowych – hamuje nadmierne wydzielanie sebum, zmniejszając przetłuszczanie i błyszczenie skóry,
- rozjaśnia przebarwienia – blokuje powstawanie melaniny odpowiedzialnej za nieregularny koloryt skóry,
- zmniejsza nadmierną keratynizację – zmniejsza zaskórniki i oczyszcza pory,
- ma działanie antyoksydacyjne – neutralizuje działanie wolnych rodników, chroni skórę przed przedwczesnym starzeniem.
Moja ulubioną serią z kwasem azelainowym jest seria marki Dermomedica, a w szczególności Dermomedica Azelaic Cream New krem z kwasem azelainowym, witaminą E i heksylorezorcynolem.
Kwasy tłuszczowe
Nie mają one nic wspólnego ze złuszczaniem skóry. Wyróżniamy dwa rodzaje kwasów tłuszczowych - kwasy nasycone (mają wiązania pojedyncze w cząsteczkach) i nienasycone (mają wiązania podwójne w cząsteczkach). Działanie pielęgnujące wykazują przede wszystkim nienasycone kwasy tłuszczowe, takie jak kwas linolowy, który wzmacnia barierę ochronną skóry oraz pobudza procesy naprawcze.
W kosmetykach są też kwasy nasycone, takie jak kwas stearynowy. W kosmetykach jest on używany do emulgowania, zagęszczania i stabilizacji emulsji, a także jako składnik o działaniu nawilżającym i ochronnym. Dodanie kwasu stearynowego zwiększa również okres przydatności kosmetyku oraz sprawia, że emulsja jest bardziej jedwabista w dotyku i nabiera ładnego, perłowego blasku.
Kwasy pogromcy przebarwień – kwas kojowy i traneksamowy
Często kojarzone z właściwościami złuszczającymi nie mają jednak takich właściwości. Dodatkowo z chemicznego punktu widzenia kwas traneksamowy jest aminokwasem. Ale często jest przedstawiany jako „kwas”, więc znalazł się w moim zestawieniu. Zmniejszają aktywność tyrozynazy w melanocytach oraz ograniczają proces melanogenezy. Wykazują działanie na różnych etapach melanogenezy.
Dodatkowo rozjaśniają nie tylko istniejące przebarwienia, ale także zapobiegają nawrotom po stosowaniu innych metod usuwania przebarwień.
Jak widzisz, kwasy nie mają tylko właściwości złuszczających i dają ogrom możliwości pielęgnacyjnych.
